De Grand Tour: op reis naar de bronnen van de Europese beschaving
‘Als je jong bent, is reizen een deel van je opvoeding; als je ouder bent, is het een deel van je ervaring’ (Francis Bacon in ‘Of Travel’, 1601)
Al bijna honderdvijftig jaar voor de rooms-katholieke priester Robbert Lassels in zijn invloedrijke reisgids The Voyage of Italy (1670) de term ‘Grand Tour’ gebruikte, was de educatieve rondreis door Europa een gevestigde praktijk. Naast de aloude beweegredenen om op reis te gaan – religieuze, commerciële of politieke – werden vanaf ca. 1530 vorming en opvoeding een nieuwe reismotivatie.
Anders dan de Britten ons willen doen geloven, was het maken van een ‘grand tour’ niet voorbehouden aan excentrieke mylords , maar een wijdverbreide gewoonte in ‘welgeboren’ kringen, afkomstig uit vrijwel alle landen van Europa. De Tourists waren afkomstig uit de Republiek der Lage Landen, uit Scandinavië, uit Oostenrijk, Polen, Bohemen en Hongarije, maar ook uit Frankrijk en zelfs weleens uit Italië. De opzet van zo’n reis als afsluiting van de opvoeding van jeugdige adel en patriciaat, was steeds dezelfde: zien en leren. De bestemming betrof bijna altijd Frankrijk en/of Italië, de eerste als summum van beschaving en de tweede als bron en voorbeeld van de wedergeboren klassieke cultuur.
The Voyage of Italy
De Italiaanse stad Venetië
De eerste reisgidsen, daterend van ca. 1630, volgden de gewoonte en bevestigden wat inmiddels als goed gebruik werd beschouwd: het klaarstomen van jonge mannen van goede komaf tot het beoefenen van hun leidende rol in de samenleving en de politiek. Talenkennis en inzicht in de gewoontes en gebruiken van andere volkeren, maar ook het verwerven van staatkundig inzicht, was het aanvankelijke doel. Gaandeweg wordt het cultiveren van kennis en smaak op het gebied van kunst en literatuur een extra reden voor een verblijf in met name Italië.
Uiteindelijk zal de Italiëreis steeds meer louter om het genoegen worden ondernomen. Daarmee is de Grand Tour de voorloper van het moderne toerisme; reizen voor je plezier. Toch blijft het educatieve en vormende karakter van het verkennen van nieuwe landen en streken tot op de dag van vandaag voor velen een belangrijke reden om en route te gaan. Is tenslotte het ‘tussenjaar’ dat vele tieners tussen de middelbare school en de vervolgstudie nemen om backpackend de wereld rond te reizen niet ook een Grand Tour?
Inhoud cursus
In deze veertiendelige videolezingen van ca. 45 minuten per lezing) volgen we het fenomeen Grand Tour vanaf haar ontstaan in de 16e eeuw tot aan enkele van de vele gedaanteveranderingen die zij in de loop der eeuwen zal ondergaan, waarbij ik in de laatste lezing aandacht besteed aan de nieuwe reisdrift in de jaren zestig van de vorige eeuw.
- Het ontstaan van de Grand Tour: de ‘uomo universale’ als voorbeeld (16e eeuw)
- Een Britse rage: reizen met een gids (17e eeuw)
- Vrouwen op Grand Tour (18e eeuw)
- De Grand Tour in het tijdperk van de Romantiek (18e en 19e eeuw)
- Nieuwe bestemmingen I: Madame de Staël reist door Duitsland (1803 – 1814)
- Nieuwe bestemmingen II: Abraham Kuyper reist om de oude Wereldzee (1905)
- Nieuwe bestemmingen III: de Beatles in India (1967-1968)
De Beatles in India
Deze Cursus gemist of kijkt u liever online?
U kunt deze cursus online volgen, u ontvangt veertien videolezingen die u tot een half jaar na betaling kunt bekijken.
Voor de cursus betaalt u € 65,-
Na het invullen van het formulier krijgt u de betalingsgegevens te zien.
aanvraag online cursus
offerte aanvragen
Wilt u een lezing voor uw organisatie, vereniging of vriendengroep?
Vraag een geheel vrijblijvende offerte aan.
